Uit je bubbel door de dialoog
Het debat is uit. De dialoog is in. De afgelopen twee decennia groeide een landelijke beweging onder de naam Nederland in Dialoog. Nijmegen is sinds vorig jaar ook aangesloten bij deze beweging. Wat is de dialoog en wat doet deze met je beeldvorming? “De eerste keren dat ik dialogen begeleidde, kreeg ik bijna spierpijn van het glimlachen”, vertelt dialoogbegeleider Ineke Boomman.
“Dialogen werken verrijkend voor je beeldvorming”, vertelt Ineke. “Ze laten je perspectieven zien die je anders niet ziet. Ken je die tekening met vogeltjes zittend op een draad, waarbij er één ondersteboven hangt? De zittende vogeltjes denken: ‘hé wat een rare vogel.’ Maar als ze in gesprek gaan met dit vogeltje ervaren ze dat het een heel ander perspectief op de werkelijkheid heeft. Deze unieke kijk geeft de vogeltjes een completer wereldbeeld. Verschillende perspectieven uitwisselen voor een betere beeldvorming: dat is de kracht van de dialoog.”
Spierpijn van het lachen
Ineke coördineert het programma Nijmegen in Dialoog en heeft meerdere dialogen begeleid. Haar enthousiasme is groot: “Als je de sfeer goed neerzet, reageren mensen op elkaar. Ze zijn oprecht geïnteresseerd. In het begin kreeg ik een paar keer bijna spierpijn van het glimlachen. Het is geweldig wat mensen allemaal vertellen. Het zijn verhalen die ze misschien nog nooit aan anderen hebben verteld. Er komen worstelingen naar voren. Mensen leren van elkaar, bijvoorbeeld over de omgang met lastige situaties in het leven.”
Appreciative Inquiry
De kiem voor de landelijke beweging Nederland in Dialoog ligt in Rotterdam. Daar werd in 2002 de Dag van de Dialoog georganiseerd. De dag was een succes en werd gekopieerd door Amsterdam. Daarna volgden tal van steden en dorpen. De formule is grotendeels gelijk: op allerhande locaties ontmoeten mensen met verschillende achtergronden elkaar. Ze wisselen ervaringen, ideeën en dromen uit en zetten vervolgens acties uit om de dromen te verwezenlijken.
Logo van Nijmegen in Dialoog
Ineke vertelt over de werkwijze van Nijmegen in Dialoog: “Wij werken met de waarderende methode, Appreciative Inquiry. Het is een werkwijze die we overnamen van Utrecht in Dialoog. Die bevalt erg goed. Het waarderende maakt dat we thema’s positief verwoorden. Als het bijvoorbeeld gaat over uitsluiting van mensen dan formuleren we dat positief naar ‘erbij horen’. Ik vind het een heel mooie methode”, vervolgt Ineke. “Heel snel kom je met wildvreemden tot persoonlijke en waardevolle gesprekken. Iedereen doet zijn verhaal. Wanneer had jij nou echt het gevoel dat je erbij hoorde? Hoe zag dat eruit?”
Luisteren voor meer begrip
“In de dialogen hanteren we een aantal regels”, zegt Ineke. “Het is niet de bedoeling dat je adviezen geeft als toehoorder. De dialoogbegeleider zorgt voor het uitdiepen van de gedeelde ervaringen. Je leert heel goed luisteren naar elkaar. En van daaruit vinden deelnemers herkenning: ze komen op gemeenschappelijke ervaringen uit. Dit is anders dan in het debat of de discussie waarin mensen elkaar vooral proberen te overtuigen van het eigen gelijk.”
Nijmegen in Dialoog werpt veel vruchten af volgens Ineke: “Dialogen geven deelnemers inzicht in elkaars leven en ze verbinden door overeenkomsten die ze ontdekken. In de dialoogbijeenkomsten zagen we ook dat meer begrip ontstond voor de verschillen tussen mensen.”
Uit de bubbel
Het initiatief voor Nijmegen in Dialoog kwam van de gemeente. Zij gaf de opdracht aan het Huis van Compassie om in samenwerking met andere organisaties een pilotproject voor ‘stadsdialogen’ te starten. “Meer dialoog is nuttig en nodig, omdat veel Nijmegenaren in een eigen bubbel leven en weinig contact hebben met mensen met andere achtergronden”, vertelde burgemeester Bruls aan Omroep Gelderland.
Het project startte in september 2020 met het opleiden van 15 dialoogbegeleiders. Onder hen ook een aantal studenten van de opleiding Social Work. Nanne Bokhorst is eerstejaars International Social Work. Hij organiseerde een dialoog onder medestudenten rondom het thema home en kijkt tevreden terug: “Het bijzondere was het verschil in beelden en ervaringen bij het thema. Eén student, bijvoorbeeld, vertelde vooral over homesickness, terwijl het voor anderen veel meer ging over waar ze zich thuis voelen.”
Geen waardeoordeel
“Ik wist niet dat de dialoog zo waardevol is”, zegt Nanne. “Mensen hebben de drang om ervaringen en ideeën te delen. De dialoog geeft daar de mogelijkheid toe. Het is heel bijzonder dat iedereen naar jouw verhaal luistert. Wat ik sterk vind, is dat deelnemers niet met een waardeoordeel mogen reageren. Het gaat vooral om het erkennen van de gedeelde ervaring.” Volgens Bokhorst mag de dialoog een grotere plek krijgen: “Niet alleen in de samenleving als geheel maar zeker ook in de opleiding.”
Heb je interesse in Nijmegen in Dialoog? Wil je een dialoogbijeenkomst bijwonen of wil je zelf dialoogbegeleider worden? Klik hier voor meer informatie.
Op de site van Utrecht in Dialoog vind je meer informatie over onder meer de waarderende methode.