‘I have a dream’, Yvon ten Brummelhuis over compassie en de gewonnen compassiepluim
Een stralende blik en vooruitgestoken hand. ‘Welkom, zegt de gastvrouw van het Marikenhuis. Het interieur ziet er uitnodigend uit met een zitje, schilderij van Vincent van Gogh aan de muur, een tafel met gezellige dingen erop en een boekenkast die een gedeelte van de wand beslaat. Aan tafel zit nog een gastvrouw. We stellen onszelf aan elkaar voor en tijdens het drinken van thee vertel ik dat ik langskom om Yvon ten Brummelhuis te interviewen. Ze won vorig jaar de compassiepluim en ik en anderen van het compassiehuis zijn benieuwd naar haar ervaringen rondom het verdienen van deze pluim. Deze compassieprijs Nijmegen wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of organisatie die ‘harten verwarmt, mensen verbindt en welzijn bevordert’.
Yvon is één van de oprichters van het Marikenhuis en voorzitter van het bestuur en woont sinds haar 18e in Nijmegen. Ondanks dat ze veel buiten Nijmegen heeft gewerkt voelt ze zich nu steeds meer verbonden met Nijmegen. Door het vele netwerken raakt ze steeds dieper in de haarvaten van de stad, wat belangrijk is om het Marikenhuis bekendheid te geven. Het Marikenhuis is er om (ex-) kankerpatiënten en hun naasten te ondersteunen. Het is kort omschreven een inloophuis voor mensen geraakt door kanker.
We praten al een tijdje in een vrolijk gekleurde kamer over het Marikenhuis alvorens ik begin met vragen over de compassiepluim. Dat Yvon deze pluim in ontvangst mocht nemen op 23 september 2017 is welverdiend. De liefde en warmte die de vrijwilligers hadden tijdens het opknappen van het gebouw waarin het Marikenhuis gevestigd is straalt ook af van het gezicht van Yvon wanneer ze de vragen die ik stel met betrekking tot compassie en de -pluim beantwoordt.
Met welke drie kernwoorden kun je jezelf omschrijven?
‘Ik ben een veranderaar, verbinder en coach. Ik ben altijd bezig met hoe ik dingen kan optimaliseren. Ik verbind mensen en kennis en wat er overal speelt. Als coach vind ik het belangrijk om mensen in hun kracht te zetten. Ik ben ook een inspirator.
Heb je nog weleens teruggedacht aan de dag van de uitreiking?
‘Ja, dat was een heel bijzondere dag. De prijs werd bij de kerk aan de Opaalstraat vier tijdens de compassiepublieksdag uitgereikt. Wij, als Marikenhuis presenteerden ons die dag. Maar we hadden ook afgesproken dat we boeken “De mensen uit Nijmegen” zouden verkopen bij Dekker van de Vegt. Ik dacht dat andere bij de kerk loopt wel. Ik had totaal niet beseft dat ik die pluim zou kunnen krijgen. Anderen wisten al wel dat ik de pluim zou krijgen. Dus op een bepaald moment hebben ze me toch met drang laten weten dat ik toch echt naar het plein moest komen waar de compassiepluim werd uitgereikt. Toen ik min of meer de dienstopdracht kreeg dat ik toch echt moest komen’, zegt Yvon lachend ’heb ik alles uit mijn handen laten vallen en ben ik daar naartoe gegaan.’
Wat was je ervaring rondom het ontvangen van de pluim?
‘Ik vond het leuk. De burgemeester was er. Ik heb foto’s waar ik zonnig op sta. Ik had gelukkig de goede kleren aan. Ik vind de compassiepluim een heel mooi stuk. Ik heb het een mooi plekje gegeven in mijn huiskamer. Er gaan hier voor mij heel veel uren in zitten en ik doe dit werk vrijwillig. Vandaar dat ik het ook heel erg waardeer dat ik dit heb gekregen. Laatst kreeg ik een mail of de pluim nog in tact is, omdat het een wisselprijs is. Natuurlijk is hij nog goed intact was mijn antwoord, maar ik zou nog liever zeggen: is niet goed genoeg meer, zodat ik hem mag houden. Ik vind het jammer om hem niet meer te hebben, in die zin dat ik er vaak naar kijk.’
Wat versta je onder compassie?
‘Heel erg met aandacht vanuit een drive doen waar je voor gaat. Met name ook met aandacht met anderen proberen iets voor elkaar te krijgen. Daar ook het fijne en het kleine, het mooie inzien. Het gezamenlijke, iets van waarde, waardevol. Als ik die compassie niet had gehad was er nooit het Marikenhuis geweest. Want je ontvlamt wel weer compassie bij andere mensen en ik kan ontzettend kicken als ik zie hoe al die vrijwilligers hier rondlopen en hoe ook zij weer een stuk vanuit compassie hier zijn.’
Hoe geven vrijwilligers vorm aan compassie?
‘Je voelt het als je hier bent’, zegt Yvon en ze stelt mij een wedervraag. ‘Hoe merk jij dat?’ Waarop ik antwoord: ‘De gastvrouw kwam naar mij toe met een ontspannen en vriendelijke houding. Dat maakte dat ik mezelf welkom voelde en we aan de praat raakten. Ik merkte dat ze met haar hart aanwezig was.’ Yvon: ‘Je verwoordt het precies, dat is hoe iedereen (ongeveer 100 mensen) het hier doet. Iedereen komt op zijn of haar manier met ‘hart’ hier naartoe, vanuit hartekracht. De één zet zijn of haar kwaliteit in als gastheer/gastvrouw, de ander als activiteitenbegeleider of masseur. Mensen kunnen echt met compassie die massage doen. Iedereen werkt vrijwillig, er is zelfs geen reiskostenvergoeding. We hebben wel één keer per jaar een dankjewel avond en we willen een inloopborrel gaan doen. De glimlach van een ander daar doen we het voor. De kanker mag hier zijn. Als overal in de maatschappij de kanker er mag zijn en we zo met elkaar om kunnen gaan, dan hoeft er geen Marikenhuis te zijn. Nu hebben we een Marikenhuis nodig, maar ik heb een breder doel, ‘I have a dream’: zorgen dat die compassie er nog veel meer komt. Ik heb een tijdje bij de antroposofische zorg gewerkt. Daar heb je drie begrippen: dienstbaarheid, gelijkwaardigheid en tegenwoordigheid van geest. We zijn allemaal dienstbaar met elkaar. Dat is die compassie, die ik hoop vanuit mij..het vlammetje dat je doorgeeft’ Ik pink even een traantje weg, want ik vind dat een mooie gedachte.
Heb je tips voor andere organisaties om compassievol te werken?
‘Ik denk dat het belangrijk is om verbinding te zoeken. Je moet gedreven zijn om dingen te willen doen vanuit intermenselijke gedrevenheid. Het is ook een capaciteit, compassie alleen is onvoldoende wanneer je mooie initiatieven tot bloei wilt laten komen. Het is belangrijk om mensen erbij te zoeken die bepaalde kwaliteiten hebben die nodig zijn om een nieuw initiatief te laten slagen. Daarnaast is het ook belangrijk dat je weet wie van invloed zijn om het te doen slagen. Bij onze kickoff was de burgemeester aanwezig en we hebben een comité van Aanbeveling, met zoals sommigen zeggen hotemetoten, maar die heb je ook nodig, zegt Yvon met een lach.’
Wat vind je van het initiatief: Nijmegen stad van compassie?
‘Mooi, ik ben er van het begin af aan bij betrokken. Ik vind het bij Nijmegen horen. Ik denk dat we een studentenstad zijn met veel gemoedelijke Nijmegenaren. Hier heerst de cultuur: ‘doe maar normaal’. Ik denk ook dat de studentikozen de linkse inslag en sociale cohesie kunnen vergroten. Ben wel zoekend waar we nu precies staan. Uit de gegevens van de nieuwsbrief die ik ontvang, zie ik wel dat compassie in deze stad zich steeds verder aan het ontvouwen is. Er zijn steeds meer nieuwe initiatieven die ook een stuk met compassie bezig zijn.’
Wat vind je van de gulden regel: ‘behandel de ander, zoals jezelf behandeld wilt worden?
‘Wat ik zo mooi vind is dat jij hier binnenkomt en je ervaart vervolgens iets, dat is wat wij willen. Dat wil jezelf ook.’
Tekst: Caroline van Uden
Foto: Caroline van Uden & Archief Marikenhuis